IJzer is belangrijk om gezond te blijven. Bij een tekort aan ijzer kun je snel buiten adem zijn of je vermoeid voelen. Als uit een ijzertekort test blijkt dat je veel te weinig ijzer hebt, dan is er misschien sprake zijn van bloedarmoede. We bespreken in deze blog welke ijzertekort testen er zijn om zelf ijzergehalte te meten: een sneltest, thuistest of een bloedarmoede test bij een professional. Ook noemen we wat de symptomen zijn van een ijzertekort en welke oorzaken dat heeft en waar je op moet letten als je zelf ijzer wil meten. Bijvoorbeeld wat de test meet: ferritine, Hb en/of ijzer.
Inhoudsopgave
Heb jij een tekort aan ijzer?
IJzertekort komt het vaakst voor bij vrouwen. Dat komt doordat vrouwen tijdens hun menstruatie veel ijzer verliezen. En dus meer ijzer nodig hebben. Zwangere vrouwen en kinderen verbruiken meer ijzer. Vegetariërs en veganisten krijgen minder ijzer binnen via hun voeding. Zo kan snel een tekort ontstaan.
IJzertekort komt voor bij 11% van de vrouwen en 4% van de mannen (bron). Dat betekent dus dat meer dan 1 miljoen mensen in Nederland een ijzertekort heeft. Of jij genoeg ijzer hebt, dat kun je eenvoudig zelf meten met een ijzertekort test. Soms kan dat bij de huisarts, maar alleen als je al klachten hebt. Wat wel altijd kan, is online een bloedarmoede test bestellen. De ijzertesten zijn er als sneltest voor thuis, als bloedtest bij een professional of als urinetest.
Wat is ijzertekort?
IJzertekort betekent, zoals de naam doet vermoeden, dat je een tekort hebt aan ijzer in je lichaam. IJzer is een belangrijke stof, die onder andere door je lichaam wordt gebruikt om het eiwit hemoglobine te maken. Hemoglobine heb je weer nodig om zuurstof te vervoeren in je bloed. En dus om te leven. Als je niet genoeg ijzer in je bloed hebt, dan kan dit dus zorgen voor te weinig hemoglobine. Dat leidt weer tot een zuurstoftekort in je bloed. Je voelt je dan moe of snel uitgeput. Dit effect van ijzertekort wordt ook wel bloedarmoede genoemd, of anemie.
IJzertekort test doen
Als je wilt weten of je een ijzertekort hebt, dan kun je dit laten testen. Ook als je klachten ervaart is dat de enige manier om zéker te weten dat je een tekort aan ijzer hebt. Bij symptomen van ijzertekort kun je een afspraak maken met de huisarts. Die bekijkt dan of het nodig is om een test te doen. Maar je kunt er ook altijd voor kiezen om zelf een test te laten doen. Binnen 1-2 weken heb je dan de uitslag in huis en weet je wat je ijzerwaarde is. Mijn Labtest heeft ver uit de beste test en zijn niet met andere thuis testen te vergelijken. Ze worden dan in een laboratorium geanalyseerd. Binnen een week ontvang je een overzichtelijk rapport met je uitslagen.
Mijn Labtest Ferretine Meting
Wil je liever een professionele ijzertekort test? Dan is er de ijzer bloedwaardentest voor thuis van Mijnlabtest.nl. Hiermee kun je zelf een beetje bloed afnemen, dat in een professioneel laboratorium wordt onderzocht. Van de uitslag krijg je dan een mooi rapport. Deze test geeft een volledig beeld van je ijzerwaarden en meet zowel ferritine als transferritine, ijzer en hemoglobine (Hb).
- Neem je test zelf thuis af
- Duidelijke en uitgebreide testresultaten
- Prik is pijnloos
- Uitgebreide test met verschillende waardes
- ISO 15189 gecertificeerd Europees laboratorium
- Er is een toeslag om met een consult over de uitslag te praten
Symptomen van ijzertekort en bloedarmoede
Er zijn verschillende symptomen waar je aan kunt herkennen dat je misschien een ijzertekort hebt. Tekort aan ijzer kan leiden tot bloedarmoede. Daarom bespreken we de symptomen van ijzertekort en bloedarmoede hier samen. Bloedarmoede heeft meestal ijzertekort als oorzaak, maar niet altijd: bloedarmoede kan namelijk ook komen door een tekort aan vitamine b12 of foliumzuur. Hou dat dus in gedachten bij het lezen van de symptomen van ijzertekort.
Symptomen van ijzertekort (man & vrouw)
- Snel vermoeid: snel moe en/of een uitgeput gevoel in je armen en benen
- Bleke huid: minder kleur in je gezicht
- Snel buiten adem: dit komt door een lage saturatie
- Last van ‘rusteloze benen’: je voelt dan steeds de drang om ze te bewegen
Symptomen van bloedarmoede
Bloedarmoede is meestal het gevolg van een ijzertekort, maar kan ook komen door een tekort aan vitamine B12 of foliumzuur. Je kunt bloedarmoede herkennen aan dezelfde symptomen als die van ijzertekort (zie hierboven) en daarbij ook:
- Gevoel van duizeligheid
- Het gevoel dat je (bijna) flauwvalt
- Hartkloppingen
- Meer zweten dan normaal
- (Vage) hoofdpijn
- Oorsuizen
Niet iedereen die een tekort heeft aan ijzer ervaart ook daadwerkelijk klachten en niet alle symptomen zijn hetzelfde. Omdat er veel overlap zit in de symptomen van een tekort aan ijzer en bloedarmoede, is het handig om een test te doen die kijkt naar alle oorzaken van bloedarmoede. Daarom vind je hieronder een voorbeeld van een gecombineerde test voor die drie waarden.
Bloedarmoede test Mijn Labtest
Denk je dat je misschien bloedarmoede hebt, of eet je vegetarisch of veganistisch? Dan is er een uitgebreid onderzoek dat B12, ferritine (ijzer) én vitamine D meet. Daarnaast wordt gekeken naar je groot bloedbeeld. Je krijgt een uitgebreid rapport met daarin alle resultaten. Het fijne van deze test is dat je hier niet alleen mee meet óf je bloedarmoede hebt, maar ook waar het waarschijnlijk door komt. In het rapport krijg je meteen goede adviezen over wat je kunt doen om je resultaten te verbeteren.
- De test is thuis eenvoudig af te nemen
- Rapport geeft advies over uitslagen
- Ideaal voor vegetariërs of veganisten
- ISO 15189 gecertificeerd laboratorium
- Prijzige test
Oorzaken van een (te) lage ijzerwaarde
Er zijn verschillende oorzaken van ijzertekort. We noemen hieronder de meest voorkomende oorzaken van te weinig ijzer in je bloed.
- Bij vrouwen is de meest voorkomende oorzaak van ijzertekort een heftige menstruatie. Door maandelijks lang en veel bloed te verliezen, is het moeilijk om genoeg ijzer binnen te krijgen. Dat leidt tot een tekort.
- Ook bij mensen die door een andere oorzaak veel bloed verliezen kunnen ijzertekort krijgen. Bijvoorbeeld bij hevig bloedverlies tijdens of na een operatie. Of bloedverlies bij een bevalling of miskraam.
- Het kan zijn dat iemand niet genoeg ijzer binnenkrijgt bij het eten. Dat komt vooral voor bij mensen die meer ijzer nodig hebben dan anderen, bijvoorbeeld zwangere vrouwen of kinderen. Of mensen die weinig ijzer in hun voeding hebben, bijvoorbeeld veganisten en vegetariërs.
- Sommige ziekten zorgen ervoor dat iemand minder goed ijzer kan opnemen in de darmen. Een voorbeeld is de ziekte van Crohn of een glutenallergie (coeliakie). Ook door maagkanker of andere problemen in de darmen kan ijzertekort ontstaan.
Verschillende opties voor zelftesten
Misschien wil je na het lezen van de symptomen of oorzaken van ijzertekort weten wat jouw ijzerwaarde is. Dan kun je een test doen om dit te meten. Daarbij heb je de keuze uit vier verschillende opties:
- Een Veroval sneltest op ferritine. Dit is de goedkoopste en snelste test voor thuis. Binnen 10 minuten weet je of je genoeg ferritine hebt. Een goede keuze als je vaker last hebt (gehad) van ijzertekort en even snel wil checken of je misschien ijzertabletten moet slikken. Nadeel is dat de test alléén ferritine meet en je geen rapport hebt met de resultaten. Daarnaast is deze specifieke test is minder uitgebreid dan de andere opties.
- Een laboratorium thuistest op ferritine. Voor deze meting krijg je een testkit waarmee je zelf enkele druppeltjes bloed afneemt. Deze stuur je op naar een laboratorium, waar het wordt geanalyseerd. De test is erg betrouwbaar en je krijgt een rapport met het resultaat. Nadeel is ook hier dat alleen ferritine wordt gemeten.
- Een thuistest met labanalyse voor ijzerprofiel. Hierbij wordt zowel ijzer, ferritine en transferritine als hemoglobine gemeten. Dit geeft het meest volledige en nauwkeurige beeld van of je ijzertekort hebt. Je krijgt een rapport met resultaten en adviezen.
- Een thuisafname test + lab voor bloedarmoede. Deze test gaat nóg verder en meet naast ijzerwaarden ook andere oorzaken die tot bloedarmoede kunnen leiden. Dit is de meest complete test voor als je klachten hebt en niet zo goed weet wat de oorzaak kan zijn.
Niet zelf bloed afnemen voor ijzertekort
Vind je het fijner als een professional je bloed prikt, maar wil of kan je niet naar de huisarts? Dan kun je via bloedwaardentest.nl een ijzertekort test bestellen die bij een prikpunt wordt afgenomen. Lees hieronder wat er gebeurt als je een test bestelt voor bijvoorbeeld alleen IJzer bloedonderzoek of een IJzer, B12 en foliumzuur test.
- Zoek en vind de bloedtest die het beste bij jou past! Denk van tevoren na welke dingen je graag wilt meten en weten. Dan kun je zelf de test samenstellen.
- Binnen 1 of 2 dagen krijg je de testset thuis. Dat pakje gaat gewoon door de brievenbus.
- Laat je bloed afnemen bij een prikpunt in de buurt. Dit is altijd een punt dichtbij waar je woont, op maximaal 10 km afstand.
- Stuur het bloedmateriaal naar het laboratorium. Bij de testkit zit al een envelop met postzegel waar je het materiaal in kunt doen.
- Je ontvangt het rapport met de meetwaarden, bijvoorbeeld van jouw ijzer. Als daaruit blijkt dat er misschien iets aan de hand is, dan wordt persoonlijk contact met je opgenomen.
Wat te doen bij een tekort aan ijzer?
Misschien blijkt uit de ijzertekort test dat je niet genoeg ijzer in je bloed hebt. Als het tekort erg hoog is, dan kun je jouw ijzer het beste aanvullen met ijzerpillen. Die worden ook wel staaltabletten genoemd. Het is wel aan te raden om dit te overleggen met de huisarts. Want als je teveel ijzer binnen krijgt, of ijzer slikt zonder dat je zeker weet dat je een tekort hebt, dan kun je ook teveel ijzer binnen krijgen. Dat kan leiden tot ijzerstapeling (hemachromatose). Meer betrouwbare informatie over ijzertekort en bloedarmoede kun je lezen op Thuisarts.nl.
Behalve het slikken van tabletten met ijzer, kun je er ook voor zorgen dat je meer ijzer binnen krijgt met wat je eet. Er zijn een aantal voedingsmiddelen die extra veel ijzer bevatten.
Wat moet je eten als je ijzertekort hebt?
Als je een ernstig ijzertekort hebt, dan kun je dit niet alleen aanvullen door ijzerrijke voeding te eten. Je hebt dan waarschijnlijk ook ijzertabletten nodig om je ijzertekort op te lossen. Maar als je jouw ijzerwaarde op peil wil houden, dan is het wel slim om genoeg van de volgende ijzerrijke producten te eten.
- Rood vlees en eieren
- Appelstroop
- Roggebrood
- Noten en peulvruchten
- Volkoren producten
- Gedroogd fruit
- Donkergroene groenten: spinazie, broccoli, andijvie.
Als je ijzerrijke voeding eet om ijzertekort te voorkomen is het handig om je maaltijd te combineren met de inname van vitamine C. Bijvoorbeeld door er een glas sinaasappelsap bij te drinken of ook wat fruit te nemen. Vitamine C helpt namelijk om meer ijzer op te nemen. Melk en andere zuivelproducten kun je beter vermijden: die maken de opname van ijzer in het lichaam namelijk moeilijker.
Hoeveel ijzer per dag is gezond?
Ook als je nu geen ijzertekort hebt, is het belangrijk om gevarieerd te eten en te letten op je ijzerinname. De Aanbevolen Dagelijkse Hoeveelheid ijzer is voor mannen 11 mg per dag en voor vrouwen 11-15 mg. Voor vrouwen maakt het uit of ze nog menstrueren of niet. Zo ja, dan wordt 15 mg ijzer per dag aanbevolen. Zo nee, dan volstaat 11 mg ijzer per dag. Op de website van het Voedingscentrum vind je meer specifieke informatie over de aanbevolen hoeveelheden en ook een uitgebreide tabel met ijzerrijke voeding.
Veelgestelde vragen
Hoe werkt een ijzertekort test?
Voor een ijzertekort test moet je bloed prikken. Dit kan je zelf doen met een prikpen, maar kan ook bij een bloedprik punt. Vervolgens stuur je jouw bloed op naar een ijzertekort test laboratorium zoals Mijn Labtest waar doktoren je bloed onderzoeken. Binnen 6 werkdagen krijg je de uitslag op basis van een rapport.
Welke ijzertekort test is het meest betrouwbaar?
De ijzertekort test die het meest betrouwbaar is, is de ijzerwaarde test van Mijn Labtest.
Wat te doen bij ijzertekort?
IJzertekort (bloedarmoede) wordt veroorzaakt door een tekort aan ijzer, vaak als gevolg van bloedverlies, zwangerschap of een dieet met te weinig ijzer. Het wordt behandeld met ijzertabletten en door ijzerrijk voedsel te eten. IJzerrijk voedsel is o.a. donkergroene bladgroenten zoals waterkers en krulboerenkool, vlees, gedroogd fruit zoals abrikozen, pruimen en rozijnen, granen en brood met extra ijzer erin (verrijkt) en peulvruchten (bonen, erwten en linzen).
Vermijd daarnaast koffie, thee, melk en zuivelproducten en voedingsmiddelen met veel fytinezuur, zoals volkoren granen. Deze stoffen voorkomen dat ijzer uit andere voedingsmiddelen goed worden opgenomen.
Wat is een ijzertekort?
Zoals je misschien al denkt is ijzertekort te wijten aan onvoldoende ijzer in je voeding. Zonder voldoende ijzer maakt je lichaam niet genoeg hemoglobine, een stof in rode bloedcellen waardoor ze zuurstof vervoeren. IJzertekort heet ook wel bloedarmoede. Als gevolg van bloedarmoede door ijzertekort word je moe en kortademig.
Hoe krijg je ijzertekort?
Veel voorkomende oorzaken van ijzertekort zijn onvoldoende ijzer in de voeding, chronisch bloedverlies, zwangerschap en zware lichamelijke inspanning.
Wat zijn de symptomen van ijzertekort?
Symptonen zijn o.a. maar niet beperkt tot:
– Extreme vermoeidheid
– Je voelt je zwak
– Bleke huid
– Pijn op de borst, snelle hartslag of kortademigheid
– Broze nagels
– Hoofdpijn, duizeligheid of licht gevoel in het hoofd
– Koude handen en voeten
– Slechte eetlust, vooral bij baby’s en kinderen
– Ontsteking of pijn op de tong
Wat doet ijzertekort met je lichaam?
Het zuurstofniveau in je bloed daalt en je wordt kortademig en vermoeid. Je rode bloedcellen hebben door het ijzertekort niet genoeg hemoglobine, waardoor ze geen zuurstof aan zich binden en je lichaam dus overal te weinig zuurstof krijgt.
