Voldoende vitamine K is, net als andere vitaminen, belangrijk voor jouw gezondheid. Vitamine K speelt vooral een cruciale rol bij een goede bloedstolling en de aanmaak van botten. Daarom wordt vitamine K juist toegediend bij pasgeboren baby’s. In dit artikel kom je meer te weten over vitamine K en hoe je een tekort voorkomt.
Inhoudsopgave
Wat is vitamine K?
Vitamine K zit vooral in het vet van voedingsmiddelen. Hierdoor worden deze vitamines in lever en weefsels opgeslagen tot het moment dat je ze nodig hebt. Er zijn twee soorten vitamine K:
- Vitamine K1 (fyllochinon) zit in eten en drinken.
- Vitamine K2 (menachinon) wordt (ook) door bacteriën in de dikke darm aangemaakt.
Beide stoffen hebben een gelijke werking. Daarom worden vitamine K-supplementen ook wel gewoon fyllochinon (vitamine K1) genoemd.
Waar zit vitamine K in?
De vitamine K die je lichaam zelf aanmaakt door bacteriën in de dikke darm, voldoet niet aan de aanbevolen dagelijkse behoefte. Daarom moet je deze aanvullen vanuit je voeding of met vitamine K-supplementen.
Vitamine K1
Vitamine K1 vind je vooral in:
- groene bladgroenten
- oliën
- fruit
- zuivel
- brood
Vitamine K2
Vitamine K2 vind je vooral in:
- zuivelproducten
- vlees (kip)
- sojabonen
Hoeveel vitamine K heb ik per dag nodig?
De Gezondheidsraad adviseert voor volwassenen 70 µg vitamine K1 per dag. De hoeveelheid vitamine K tot en met 14 jaar verschilt per levensfase. Bekijk hiervoor het onderstaande overzicht:
| Categorie/leeftijd | Aanbevolen Dagelijkse Hoeveelheid (µg) |
| Kinderen | |
| tot 12 weken | 150 (bij borstvoeding) |
| 6 – 12 maanden | 30 |
| 1 – 3 jaar | 30 |
| 4 – 8 jaar | 55 |
| 9 – 13 jaar | 60 |
| Mannen | |
| 14 – 18 jaar | 70 |
| + 18 jaar | 70 |
| Vrouwen | |
| 14 – 18 jaar | 70 |
| + 18 jaar | 70 |
| Zwangere vrouw of bij borstvoeding | 70 |
Vitamine K bij baby’s
Baby’s hebben bij de geboorte een tekort aan vitamine K. Gedurende een zwangerschap wordt er namelijk geen vitamine K via de placenta doorgegeven. Daarnaast heeft een baby in de eerst 3 maanden nog te weinig darmbacteriën om op een natuurlijke manier vitamine K aan te maken. Om een vitamine K-tekort te voorkomen is het daarom nodig om extra vitamine K toe te dienen.
Bij de geboorte krijgt een baby een startdosis van 1 milligram aan vitamine K. Hierbij moeten bloedingen in de eerste week na de geboorte voorkomen worden. Hierna is het per situatie verschillend of een baby extra vitamine K krijgt toegediend:
- Bij kunstvoeding: Er zit al voldoende vitamine K in kunstvoeding. Daarom hoef je na de startdosis geen extra vitamine K meer toe te dienen.
- Bij borstvoeding: De hoeveelheid vitamine K in borstvoeding is onvoldoende. Daarom moet je vanaf de 8e dag tot week 13 dagelijk 150 µg vitamine K1 geven.
- Combinatie van borst- en kunstvoeding: Wanneer je 500 milliliter of meer kunstvoeding per dag geeft, moet je stoppen met het geven van vitamine K1.
Let op! Bij een te vroeg geboren baby moet langere tijd vitamine K worden toegediend. Je geeft namelijk vitamine K tot 13 weken na de uitgerekende datum dus niet de geboortedatum.
Waar is vitamine K goed voor?
Vitamine K helpt het lichaam bij het gezond houden van verschillende zaken:
- Voorkomen van bloedproppen: Vitamine K maakt vier van de dertien eiwitten aan die nodig zijn voor het stollen van bloed. Hierdoor stoppen wonden sneller met bloeden en voorkom je de vorming van bloedstolsels rondom het hart.
- Gezondheid van botten: Vitamine K helpt mee bij de productie van eiwitten in botten die zorgen voor stevigheid. Onderzoeken hebben aangetoond dat een hogere inname van vitamine K zorgt voor minder heupfracturen en een lage botdichtheid.
- Voorkomen van hartziektes: Vitamine K is betrokken bij de productie van MGP-eiwitten die verkalking of verharding van slagaders helpen voorkomen. Hierdoor draagt vitamine K bij aan het voorkomen van hartaandoeningen.
Risicogroepen voor en gevolgen van een vitamine K-tekort
Een vitamine K-tekort komt haast nooit voor, slechts in enkele gevallen:
- Pasgeboren baby’s (eerste 13 weken na de uitreken datum).
- Mensen met een opnamestoornis. Je doet hier niet heel veel aan. Wel zou je de opname kunnen bevorderen door wat vet aan vitamine K-voedingsmiddelen toe te voegen. Vitamine K is namelijk in vet oplosbaar. Besprenkel bijvoorbeeld wat olijfolie in jouw groene salade!
- Mensen die antibiotica slikken hebben ten slotte ook een kans om een vitamine K-tekort op te lopen. Antibiotica vernietigt namelijk bacteriën in de darm die verantwoordelijk zijn voor de productie van vitamine K. Het gaat hierbij vooral om mensen die vitamine K voor langere tijd slikken. Let vooral op wanneer je een verminderde eetlust hebt bij het gebruik van langdurige antibiotica. Je zou er hierbij verstandig aan doen om vitamine K-supplementen te slikken.
Pasgeboren baby’s maken bij een tekort aan vitamine K kans op ernstige bloedingen. Volwassenen met te weinig vitamine K hebben soms te maken met een vertraagde bloedstolling of osteopenie.
Teveel vitamine K en bloedverdunners
Tot dusver zijn er geen nadelige effecten van een te hoge inname van vitamine K bekend. Wel moeten mensen die bloedverdunners of antistollingsmiddelen gebruiken, uitkijken met vitamine K-supplementen met meer dan 100 µg vitamine K. Dit zou namelijk kunnen zorgen voor een verminderde werking van het antistollingsmiddel.
Vitamine K supplementen
Wanneer je te weinig vitamine K denkt binnen te krijgen, zou het slim zijn om supplementen te overwegen. Op Dokterfit.nl hebben wij een mooie productpagina staan met verschillende soorten supplementen die op Bol.com verkrijgbaar zijn.
Let wel op dat de inname van vitamine K in combinatie met vitamine E de werking van de effecten van vitamine K kan verminderen!
Vitamine K-remmers tijdens de zwangerschap
Lareb geeft het advies om het gebruik van vitamine K-remmers tijdens (vooral de 6e en 12e week van) de zwangerschap te vermijden. Deze remmers zouden namelijk kunnen zorgen voor ernstige, nadelige effecten op het ongeboren kind. Er bestaat dan namelijk een verhoogd risico op bloedingen bij de foetus.
Kun je vitamine D met vitamine K combineren?
Dr. Ir. Hanne van Ballegooijen (Amsterdam UMC) geeft aan dat vitamine D-supplementen een negatief effect hebben op de status van vitamine K. De aanmaak van vitamine K-afhankelijke eiwitten wordt namelijk gestimuleerd door actief vitamine D. De combinatie van vitamine D suppletie met onvoldoende vitamine K is hierdoor mogelijk ongunstig. Het zou kunnen zorgen voor verstijving van de vaatwand en een hogere bloeddruk.
